مطالعه تاثیر برهم کنش تنش خشکی و سالیسیک اسید بر روی برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه شیرین بیان (glycyrrhiza glabra l.)

تنش خشکی به عنوان یک عامل محدود کننده تولیدات گیاهی است. بنابراین ترکیبات زیادی در زمینه به حداقل رساندن اثرات سوء این تنش استفاده شده است. یکی از این ترکیبات که دارای خاصیت آنتی اکسیدانی می باشد، اسید سالیسیلیک است. در این پژوهش ابتدا بذر گیاه شیرین بیان در سینی های نشا حاوی پیت ماس کاشته شد و بعد از ظهور برگ پنجم به محیط کشت هیدروپونیک انتقال داده شد. پس از کامل شدن پنجمین برگ اصلی، تیمار اسید سالیسیلیک در سه سطح (صفر، 0/03و 0/3 میلی مولار) و peg در چهار سطح (0، 1/2 ، 1/4 و 1/6 مگاپاسکال ) اعمال گردید. سپس اثرات سالیسیلیک اسید و تنش خشکی بر پارامترهای مورفولوژیکی و بیوشیمیایی در گیاه شیرین بیان مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان دادند که تنش خشکی و تیمار 0/3 میلی مولار سالیسیلیک اسید وزن خشک و تر ریشه و برگ را کاهش داد. در آزمایشات بیوشیمیایی مقدار رنگیزه های فتوسنتزی، ترکیبات فنلی، آنتوسیانین ها، قندهای احیاء کننده، پروتئین، پرولین، مالون دآلدئید و پراکسید هیدروژن و gpox مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که مقدار پراکسیداسیون لیپید، قندهای احیاءکننده و پرولین در گیاهان افزایش یافت که نشان دهنده تنش ناشی از خشکی بر گیاه و فعال شدن مکانیسم های دفاعی در این شرایط است. کاهش میزان پروتئین در این شرایط نشان دهنده آسیب ناشی از این تنش بر سنتز پروتئین و افزایش تجزیه آن است. از طرف دیگر تعدیل کاهش پروتئین، رنگیزه های فتوسنتزی و قندها و افزایش این پارامترها و فعالیت شیمیایی نشان دهنده نقش sa بر افزایش مقاومت این گیاه در برابر تنش خشکی می باشد. بنابراین سالیسیلیک اسید در غلظت های پائین تر از 0/3 میلی مول در رفع آسیب اکسیداتیو نقش دارد؛ولی غلظت 0/3 میلی مولار sa اثرات تنشی ناشی از تنش خشکی را تشدید می کند.